Προστατίτιδα και σύνδρομο χρόνου πυελικού πόνου στους άνδρες

Τι είναι ο προστάτης;

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας ο όποιος είναι τοποθετημένος κάτω από την ουροδόχο κύστη και μέσα από τον οποίο περνάει η ουρήθρα.
Ο προστάτης είναι τοποθετημένος εμπρός από το ορθό του ασθενούς από το οποίο μπορεί και να ψηλαφηθεί.
Αποτελείται από εκατοντάδες μικρούς αδένες που εκκρίνουν ένα υγρό που ονομάζεται προστατικό υγρό.
Το προστατικό υγρό εκκρίνεται με την εκσπερμάτιση μέσα στην ουρήθρα και συμμετέχει στο σχηματισμό του σπέρματος.
Το προστατικό υγρό ευθύνεται για την σωστή λειτουργία του σπέρματος και της αναπαραγωγής.

Τι είναι η προστατίτιδα;

Η προστατίτιδα αφορά την φλεγμονή (δηλαδή χωρίς την ύπαρξη μικροβίου) ή τη λοίμωξη (δηλαδή με ύπαρξη μικροβίου) του προστάτη αδένα.
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες προστατίτιδας (I-IV) σύμφωνα με ένα διεθνές σύστημα ταξινόμησης.
Τα συμπτώματα και τα σημεία της προστατίτιδας εξαρτώνται από το στάδιο της ταξινόμησης αυτής.
Οι ασθενείς οι οποίοι πάσχουν από προστατίτιδα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν κινδυνεύουν από ανάπτυξη καρκίνου του προστάτη.
Οι ασθενείς με προστατίτιδα θα πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα.

Κατηγορία I: Οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα

Η οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα αφορά την λοίμωξη του προστάτη που αποδεδειγμένα οφείλεται στην ανάπτυξη μικροβίων στα ούρα.
Τα συμπτώματα της οξείας βακτηριδιακής προστατίτιδας αναπτύσσονται γρήγορα.

Εν τω βάθει πόνος στο ορθό.
Πυρετός και ρίγη.
Δυσκολία και επώδυνη ούρηση.
Αδυναμία πλήρους κένωσης της κύστης.
Πλήρης αδυναμία κένωσης της κύστης (επίσχεση ούρων).

Τα μικρόβια ανευρίσκονται στα ούρα και περιστασιακά στο αίμα του ασθενούς.
Η δακτυλική εξέταση καταδεικνύει έναν πολύ ευαίσθητο και ζυμώδη προστάτη αδένα.
Η οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα θεραπεύεται με την λήψη αντιβιοτικών.

Κατηγορία II: Χρόνια βακτηριδιακή προστατίτιδα

Πρόκειται για μια χρόνια βακτηριδιακή λοίμωξη όπου τα βακτήρια βρίσκονται σε χαμηλότερο αριθμό από ότι κατά την οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα αλλά προκαλούν χρόνιο πόνο και συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό.
Μπορεί να ευθύνονται για υποτροπιάζουσες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης κατά τις οποίες η καλλιέργεια ούρων είναι θετική.
Παρουσιάζουν χρόνιο πόνο στο ορθό, τους όρχεις, το περίνεο ή το κατώτερο μέρος της οσφύος.
Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίζουν συχνουρία και ένα αίσθημα καψίματος στην ούρηση.
Οι ασθενείς μπορεί να ξυπνάνε αρκετές φορές τη νύχτα για να ουρήσουν.
Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν επώδυνη εκσπερμάτιση.
Κατά την κλινική εξέταση ο προστάτης μπορεί να εμφανίζεται διογκωμένος και ευαίσθητος.
Αρκετά συχνά ο γιατρός μπορεί διαγνωστικά να ζητήσει να κάνει μάλαξη του προστάτη αδένα ούτως ώστε να συλλέξει το προστατικό υγρό και να το αποστείλει προς καλλιέργεια.
Έτσι θα καταλήξει πιο μικρόβιο προκαλεί την λοίμωξη στον άρρωστο.
Η χρόνια βακτηριδιακή προστατίτιδα θεραπεύεται και αυτή με τη χρήση αντιβιοτικών αλλά η πλήρη ίαση σε αυτή την περίπτωση είναι πιο δύσκολη.

Κατηγορία III: Χρόνια Προστατίτιδα / Σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους

Αποτελεί την συχνότερη κατηγορία της χρόνιας προστατίτιδας.
Περισσότεροι από το 95% των αρρώστων ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.
Περίπου ένας στους πέντε άντρες έχουν κάποια στιγμή στη ζωή τους συμπτώματα χρόνιου πυελικού άλγους.
Η διάγνωση του χρόνιου πυελικού άλγους τίθεται όταν στα ούρα ή στο προστατικό υγρό δεν ανευρίσκονται μικρόβια, παρόλο που οι ασθενείς εμφανίζουν πόνο και συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό.
Το σύνδρομο του χρόνου πυελικού άλγους κατατάσσεται σε δύο κατηγορίες

IIIa: σε αυτή την κατηγορία (φλεγμονώδες στάδιο) ανευρίσκονται λευκά αιμοσφαίρια αλλά όχι βακτηρίδια (μικρόβια) στο προστατικό έκκριμα
ΙΙΙb: σε αυτή τη κατηγορία (μη φλεγμονώδης στάδιο) δεν ανευρίσκονται στην καλλιέργεια του προστατικού υγρού ούτε μικρόβια ούτε φλεγμονώδη κύτταρα.

Το σύνδρομο του χρόνιου πυελικού πόνου εμφανίζει παρεμφερή συμπτώματα με την χρόνια βακτηριδιακή προστατίτιδα χωρίς όμως να ανευρίσκονται μικρόβια στο προστατικό έκκριμα.
Στην καλλιέργεια του προστατικού εκκρίματος ή στην καλλιέργεια των ούρων δεν απομονώνονται λοιμογόνα μικρόβια.
Μερικές φορές ανευρίσκονται μικρόβια της φυσιολογικής χλωρίδας τα οποία προκαλούν κάποια σύγχυση στην διάγνωση.
Οι ασθενείς αισθάνονται συνήθως έναν χρόνιο αλλά εκνευριστικό πόνο ή μια αίσθηση ερεθισμού ή βάρους στην περιοχή.
Επίσης μπορεί να εμφανίσουν πόνο ή δυσφορία σε οποιοδήποτε σημείο του πυελικού εδάφους (δηλαδή την ουροδόχο κύστη, το ηβικό οστό, το ορθό) ή της γεννητικής περιοχής (όπως το πέος και οι όρχεις).
Πιο συχνά εμφανίζεται πόνος στο περίνεο δηλαδή την περιοχή που βρίσκεται ανάμεσα στο όσχεο και τον πρωκτό ή πόνος κατά τη διάρκεια ή μετά την εκσπερμάτιση.
Στους περισσότερους ανθρώπους ο πόνος αυτός εμφανίζει υφέσεις και εξάρσεις και ποικίλλει σε σοβαρότητα ανάμεσα σε διάφορους ανθρώπους.
Συχνά οι άρρωστοι εμφανίζουν συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό όπως την ελαττωμένη ακτίνα των ούρων, την αίσθηση ότι η ουροδόχος κύστη δεν αδειάζει πλήρως, και/ή την ανάγκη να σηκώνονται την νύχτα για να αδειάσουν την κύστη τους.
Επίσης μπορεί οι άρρωστοι να εμφανίσουν δυσκολία στην έναρξη αλλά και στην διατήρηση της στύσης τους.
Άλλοι ασθενείς εμφανίζουν λίγα συμπτώματα ενώ κάποιοι άλλοι εμφανίζουν αρκετά συμπτώματα.

Κατηγορία IV: Ασυμπτωματική φλεγμονώδη προστατίτιδα

Σε αυτή την κατηγορία ανευρίσκονται λευκά αιμοσφαίρια και μικρόβια στο προστατικό έκκριμα αλλά ο ασθενής δεν εμφανίζει συμπτώματα προστατίτιδας.

Πως κολλάει ένας ασθενής προστατίτιδα; : Μικροβιακή προστατίτιδα (κατηγορίες Ι, ΙΙ)

Η μικροβιακού τύπου προστατίτιδα οφείλεται σε μικρόβια που συχνά υπάρχουν στο παχύ έντερο του ασθενούς όπως το κολοβακτηρίδιο, ο εντερόκοκκος, και η ψευδομονάδα.
Τα βακτηρίδια εισέρχονται στον προστάτη μέσω των ούρων, τα οποία παλινδρομούν από την ουροφόρα οδό εντός των προστατικών αδενίων.
Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που προδιαθέτουν στην ανάπτυξη βακτηριδιακής προστατίτιδας όπως:

Πρόσφατος χειρισμός του ουροποιητικού συστήματος με καθετήρα ή με εργαλεία.
Πρόσφατη βιοψία του προστάτη.
Πρόσφατη λοίμωξη της ουροδόχου κύστης.
Ανωμαλία της ανατομίας του ουροποιητικού συστήματος.
Προηγηθείσα σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη.
Ανοσοκαταστολή λόγω λήψης φαρμάκων ή παθήσεων.

Η προστατίτιδα δεν είναι κολλητική. Εάν ένας ασθενής διαγνωστεί με βακτηριακή προστατίτιδα ο σεξουαλικός του σύντροφος δεν μπορεί να μολυνθεί.

Πως κολλάει ένας ασθενής προστατίτιδα; : Σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους (κατηγορία ΙV)

Υπάρχουν ορισμένοι προδιαθεσικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη συνδρόμου χρόνιου πυελικού άλγους:

Ανατομικές ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος.
Δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Ορμονικές διαταραχές.
Φλεγμονώδης αντίδραση.
Διαταραχή της διέγερσης νεύρων.
Γενετικοί παράγοντες.

Οι παράγοντες κινδύνου συνήθως συνδυάζονται και αποτελούν από κοινού τις αιτίες του χρόνιου πυελικού άλγους.
Το σύνδρομο του χρόνιου πυελικού πόνου μπορεί να προκληθεί μετά από μία αρχική βακτηριδιακή λοίμωξη του προστάτη.
Σε αρκετές περιπτώσεις του συνδρόμου του χρόνιου πυελικού πόνου το άλγος προέρχεται από περιοχές που βρίσκονται μακριά από τον προστάτη όπως για παράδειγμα τους μύες και τα νεύρα του πυελικού εδάφους, τους όρχεις, το έντερο, και την βουβωνική περιοχή.

Ποιοι παράγοντες επιδεινώνουν τα συμπτώματα της προστατίτιδας;

Υπάρχουν πράγματι ορισμένοι παράγοντες οι οποίοι επιδεινώνουν την συμπτωματολογία σε ορισμένους ασθενείς.

Ορισμένα φαγητά όπως για παράδειγμα τα πικάντικα και τα καυτερά πρόσληψη αλκοόλ ή καφέ.
Γεγονότα τα οποία προκαλούν έντονο στρες στον άρρωστο.
Ορισμένες φυσικές δραστηριότητες όπως για παράδειγμα η ποδηλασία, η άρση βαρών ή το τρέξιμο.

Δεν είναι ακριβώς γνωστό γιατί επηρεάζουν κάποιους ασθενείς ενώ σε κάποιους άλλους δεν προκαλούν επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Πως τίθεται η διάγνωση της προστατίτιδας;

Λήψη του γενικού ιατρικού ιστορικού του αρρώστου.
Λήψη του ουρολογικού ιστορικού του άρρωστου.
Λήψη του ιστορικού των συμπτωμάτων του αρρώστου. Υπάρχουν ερωτηματολόγια τα οποία απευθύνονται ειδικά στους αρρώστους με συμπτώματα χρόνιας προστατίτιδας.
Κλινική εξέταση του αρρώστου που περιλαμβάνει και την δακτυλική εξέταση του προστάτη.
Λήψη και καλλιέργεια του προστατικού εκκρίματος μέσω μιας ειδικής δοκιμασίας η οποία πραγματοποιείται σε ειδικά ιατρεία τα οποία ονομάζονται ιατρεία προστατίτιδας.
Κατά την εξέταση του προστατικού εκκρίματος ο γιατρός ζητάει από τον άρρωστο να δώσει αρχικά δύο δείγματα ούρων, κατόπιν πραγματοποιεί μάλαξη του προστάτη αδένα και συλλέγει το προστατικό έκκριμα το οποίο βγαίνει από την ουρήθρα του ασθενούς, ενώ τέλος συλλέγεται νέο δείγμα ούρων.
Όλα τα ανωτέρω δείγματα αποστέλλονται προς ανάλυση και καλλιέργεια, τα αποτελέσματα των οποίων θα καθορίσουν το στάδιο στο οποίο ανήκει ο άρρωστος και θα κατευθύνουν την αντίστοιχη θεραπεία.
Ο γιατρός σας μπορεί να ζητήσει να πραγματοποιηθεί ένα υπερηχογράφημα του ουροποιητικού συστήματος, κυστεοσκόπηση, ροή ούρων και μέτρηση υπολείμματος των ούρων στην κύστη. Οι τελευταίες αυτές εξετάσεις δεν χρειάζονται να πραγματοποιηθούν τόσο συχνά στους αρρώστους με προστατίτιδα.

Πως θεραπεύεται η προστατίτιδα; Οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα

Η θεραπεία της οξείας βακτηριδιακής προστατίτιδας είναι η χορήγηση αντιβίωσης.
Συνήθως ο ασθενής χρειάζεται να εισαχθεί στο νοσοκομείο και τα αντιβιοτικά να χορηγηθούν ενδοφλεβίως.
Σε μερικές περιπτώσεις κρίνεται σκόπιμη η τοποθέτηση ενός καθετήρα εντός της ουροδόχου κύστης.
Με την βελτίωση των συμπτωμάτων ο ασθενής πηγαίνει στο σπίτι του λαμβάνοντας για δύο έως τέσσερις ακόμα εβδομάδες αντιβιοτικά από το στόμα.
Τα αντιβιοτικά τα οποία χρησιμοποιούνται συνήθως ανήκουν στην κατηγορία των κινολονών (σιπροφλοξασίνη, οφλοξασίνη, λεβοφλοξασίνη).
Μπορεί βέβαια να χρησιμοποιηθούν και άλλου είδους αντιβιοτικά (τριμεθοπρίμη-σουλφομεθοξαζόλη, τετρακυκλίνη όπως η δοξυκυκλίνη ή μακρολίδια όπως η κλαριθρομυκίνη).
Παράλληλα ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να λάβει αντιφλεγμονώδη φάρμακα (π.χ. σελεκοξίμπη, ναπροφαίνη, ιβουπροφαίνη, ακεταμινοφαίνη). Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα δεν πρέπει να λαμβάνονται για μεγάλο χρονικό διάστημα εξαιτίας των παρενεργειών τους (αιμορραγία από το γαστρεντερικό, νεφρική βλάβη).
Παράλληλα οι ασθενείς με οξεία βακτηριδιακή προστατίτιδα μπορεί να χρειαστεί να λάβει αναστολείς των α-αδρενεργικών υποδοχέων (τεραζοσίνη, δοξαζοσίνη, ταμσουλοσίνη, αλφουζοσίνη, σιλοδοσίνη). Η ένδειξη για τα φάρμακα αυτά περιλαμβάνει την δυσκολία στην ούρηση ή την επώδυνη ούρηση ή εκσπερμάτιση. Συνήθως τα φάρμακα αυτά χορηγούνται για περίπου έξι εβδομάδες.

Πως θεραπεύεται η προστατίτιδα; Χρόνια βακτηριδιακή προστατίτιδα

Η θεραπεία της χρόνιας βακτηριδιακής προστατίτιδας είναι παρόμοια με την θεραπεία της οξείας βακτηριδιακής προστατίτιδας, περιλαμβάνει δηλαδή την χορήγηση αντιβιοτικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων καθώς επίσης και την χορήγηση αναστολέων των α-αδρενεργικών υποδοχέων.
Στην χρονία βακτηριδιακή προστατίτιδα η λήψη αντιβιοτικών διαρκεί για τέσσερις έως 12 εβδομάδες.
Επιπλέον οι ασθενείς μπορεί να λάβουν μυοχαλαρωτικά φάρμακα, φάρμακα που επηρεάζουν το νευρικό σύστημα ή φυτικά εκχυλίσματα.
Ορισμένοι ασθενείς οι οποίοι εμφανίζουν σπασμό των μυών του πυελικού εδάφους και πόνο στους μυς γύρω από τον προστάτη βελτιώνονται με την χρήση μυοχαλαρωτικών φαρμάκων όπως η διαζεπάμη. Τα φάρμακα αυτά δεν χορηγούνται από όλους τους γιατρούς.
Οι ασθενείς οι οποίοι αισθάνονται νευρολογικό πόνο (κάψιμο, νυγμώδη πόνο, οξύ διαξιφιστικό πόνο) μπορεί να ωφεληθούν από την χορήγηση φαρμάκων που παρεμβαίνουν στις νευρικές απολήξεις (αμιτριπτυλίνη, γαμαπεπτίνη, πριγκαμπαλίνη).
Ορισμένα φυτικά εκχυλίσματα (εκχύλισμα γύρης όπως η κουερσετίνη ή το saw palmetto) μπορεί να ανακουφίσουν κάποιους άρρωστους από τον πόνο.

Πως θεραπεύεται η προστατίτιδα; Χρόνια προστατίτιδα / Σύνδρομο χρόνιου πυελικού άλγους

Η θεραπεία του συνδρόμου του χρόνου πυελικού άλγους είναι πολύ δύσκολη.
Η θεραπεία περιλαμβάνει την χρήση αντιβιοτικών, αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, αναστολέων των α-αδρενεργικών υποδοχέων, μυοχαλαρωτικών φαρμάκων, νεύροτροποποιητικών φαρμάκων, φυτικών εκχυλισμάτων (βλέπε προηγούμενες παραγράφους)
Οι ασθενείς χρειάζεται να αποφεύγουν ορισμένες καταστάσεις που πυροδοτούν τα συμπτώματα τους:

Αλκοόλ.
Όξινες τροφές.
Πικάντικες τροφές.
Ποδηλασία.
Ιππασία.
Αθλήματα επαφής.
Στρες.
Άγχος.
Κατάθλιψη.

Οι ασθενείς χρειάζεται να ακολουθούν ορισμένες οδηγίες οι οποίες θα βελτιώσουν τα συμπτώματα τους:

Φυσική άσκηση.
Ζεστά μπάνια.
Χρήση στρογγυλών μαξιλαριών για να κάθονται.
Χρήση μυοχαλαρωτικών τεχνικών.
Μασάζ του πυελικού εδάφους.
Κολύμπι ή περπάτημα.
Γιόγκα.
Βελονισμό.
Μασάζ στον προστάτη.
Συμπεριφεριολογική ή ψυχολογική θεραπεία.

Προσοχή: οι παραπάνω συστάσεις δεν είναι αποδεκτές από όλους του ουρολόγους.

Πως θεραπεύεται η προστατίτιδα; Χειρουργείο

Καμιά χειρουργική θεραπεία δεν βοηθάει στην οριστική θεραπεία των συμπτωμάτων της προστατίτιδας.
Μερικές φορές οι ασθενείς που πάσχουν από καλοήθη υπερπλασία του προστάτη χρειάζεται να υποβληθούν σε θερμοθεραπεία, έγχυση ενέσεων στον προστάτη ή αφαίρεση του προστάτη τους.
Όταν τα συμπτώματα της προστατίτιδας και οι υποτροπές αυτής οφείλονται σε ύπαρξη στενώματός της ουρήθρας ακολουθεί χειρουργική διόρθωση αυτού.

Χρόνια προστατίτιδα: Τι πρέπει να θυμάμαι;

Είναι σημαντικό να τεθεί αρχικά η σωστή διάγνωση της προστατίτιδας.
Η χρόνια προστατίτιδα πολλές φορές δεν καθίσταται δυνατό να θεραπευτεί.
Τα συμπτώματα της χρόνιας προστατίτιδας συχνά ανακουφίζονται με τη θεραπεία.
Οι ασθενείς πρέπει να καταλάβουν ότι χρειάζεται να συνεχίζουν την θεραπεία τους ακόμα και αφού ανακουφιστούν πολύ γρήγορα από τα συμπτώματα τους.
Η χρόνια προστατίτιδα δεν αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στον προστάτη.
Δεν υπάρχει λόγος οι ασθενείς να σταματήσουν να είναι σεξουαλικά ενεργείς εκτός εάν η ερωτική επαφή είναι δυσάρεστη για αυτούς.
Οι ασθενείς με χρόνια προστατίτιδα ζουν μία φυσιολογική ζωή.

Προστατίτιδα και σύνδρομο χρόνου πυελικού πόνου στους άνδρες

ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ...