Επείγουσες καταστάσεις επί λιθίασης του ουροποιητικού συστήματος
Τα επείγοντα προβλήματα των ασθενών με ουρολιθίαση περιλαμβάνουν:
- Τον οξύ εμμένοντα πόνο που δε υποχωρεί με τη συνήθη θεραπεία.
- Την απόφραξη της αποχετευτικής μοίρας του ουροποιητικού που θέτει σε κίνδυνο τη λειτουργία του νεφρού.
- Την εμπύρετη ουρολοίμωξη μαζί με απόφραξη του ουροποιητικού η οποία μπορεί να γίνει επικίνδυνη για τη ζωή του αρρώστου λόγω εξέλιξης της λοίμωξης σε σήψη (σηψαιμία και σηπτική καταπληξία).
- Ο ασθενής θα εμφανίζει εμμένοντα πόνο μετά από 20 έως 60 λεπτά από την εμφάνιση του κολικού και παρόλη τη θεραπεία που έχει λάβει (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, ναρκωτικά αναλγητικά)
- Επί σιωπηλής απόφραξης της αποχετευτικής μοίρας ο ασθενής μπορεί να μην εμφανίζει συμπτώματα και να χρειάζεται η εγρήγορση του ιατρού για να την ανακαλύψει και να την διορθώσει.
- Ο σηπτικός ασθενής εμφανίζει αποδιοργάνωση των ζωτικών του σημείων (αρτηριακής πίεσης, σφυγμών, θερμοκρασίας), της φυσικής του κατάστασης, των εργαστηριακών του εξετάσεων ενώ μπορεί να είναι πλέον απύρετος και να μην αισθάνεται πόνο.
- Ο ιατρός θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση για την διαφορική διάγνωση του εμμένοντος κολικού από άλλες παθήσεις (π.χ. ρήξη ανευρύσματος αορτής, παγκρεατίτιδα) που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή του αρρώστου, την έγκαιρη διάγνωση μιας σιωπηλής απόφραξης του αποχετευτικού συστήματος που θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση του νεφρού, και την πρώιμη διάγνωση της σήψης, τη διόρθωση της συνυπάρχουσας απόφραξης και τη θεραπεία αυτής.
- Η διάγνωση των ανωτέρω καταστάσεων γίνεται με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, την διεξαγωγή εργαστηριακών εξετάσεων (γενική αίματος, βιοχημικός έλεγχος αίματος, αέρια αίματος, γενική και καλλιέργεια ούρων, καλλιέργεια αίματος) και απεικονιστικού ελέγχου (απλή ακτινογραφία νεφρών-ουρητήρων-κύστης ΝΟΚ, υπερηχογράφημα άνω και κάτω κοιλίας, αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας).
- Όταν ο κολικός του νεφρού ανθίσταται στην αρχική θεραπευτική αγωγή ο ιατρός μπορεί να συστήσει στον άρρωστο την εισαγωγή του στο νοσοκομείο και την υπό νάρκωση τοποθέτηση ενός ουρητηρικού νάρθηκα (pigtail) εντός του αποχετευτικού συστήματος του νεφρού. Ο νάρθηκας αυτός ανακουφίζει από τον πόνο καθώς βοηθά στην παροχέτευση των ούρων και στην ελάττωση της ενδονεφρικής πίεσης που ευθύνεται για τον πόνο. Παραμένει εντός του οργανισμού για λίγες ημέρες και αφαιρείται υπό τοπική αναισθησία. Εάν ο ασθενής είναι σε καλή κατάσταση και έχει αποκλειστεί η ενεργός ουρολοίμωξη ο ιατρός μπορεί παράλληλα με την τοποθέτηση του νάρθηκα να αφαιρέσει ή να κατακερματίσει τον λίθο.
- Όταν ο ιατρός βάλει τη διάγνωση της σιωπηλής απόφραξης τότε προγραμματίζει άμεσα την παροχέτευση του πυελοκαλυκικού συστήματος με την τοποθέτηση του ουρητηρικού νάρθηκα ή επί ενσφηνωμένου λίθου με την τοποθέτηση μιας διαδερμικής νεφροστομίας (ενός σωλήνα που τοποθετείται στο νεφρό από την οσφύ του αρρώστου υπό τοπική αναισθησία). Παράλληλα σε πρώτο χρόνο ο ιατρός μπορεί να αφαιρέσει τον λίθο (βλέπε κεφάλαιο λιθίασης του ουροποιητικού συστήματος).
- Επί εμπύρετου ή σήψης ο ασθενής πρέπει να εισαχθεί επειγόντως στο νοσοκομείο. Αντιβιοτική αγωγή και υποστηρικτικά μέτρα των ζωτικών του σημείων (ενυδάτωση, φάρμακα που ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση και τη άρδευση των νεφρών) χορηγούνται άμεσα. Παράλληλα το αποχετευτικό σύστημα του νεφρού ξεφράζεται άμεσα με την τοποθέτηση είτε διαδερμικής νεφροστομίας είτε ουρητηρικού νάρθηκα (pigtail). Σε αντίθεση με τις προηγούμενες περιπτώσεις η ταυτόχρονη αφαίρεση ή κατακερματισμός του λίθου απαγορεύεται και αναβάλλεται μέχρι την ίαση της λοίμωξης και την κλινική βελτίωση του ασθενούς.
- Το 90% των τραυμάτων του νεφρού αφορούν κλειστές κακώσεις (π.χ. πτώσεις, τροχαία ατυχήματα).
- Διατιτραίνοντα τραύματα από τέμνων ή νύσσων όργανο είναι σπανιότερα.
- Συνήθως ο ασθενής ουρεί αίμα μετά από την κάκωση.
- Μπορεί να εμφανίσει πόνο στην οσφύ ή εκχυμώσεις (σπάνια) σε αυτή.
- Σε μεγάλες κακώσεις (σπάνιες) ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει συμπτώματα και σημεία εσωτερικής αιμορραγίας (αδιαθεσία πτώση της αρτηριακής πίεσης, ταχυκαρδία)
- Ο ασθενής θα υποβληθεί σε γενική εξέταση αίματος (πτώση της αιμοσφαιρίνης) και ούρων (αιματουρία) καθώς και σε υπερηχογράφημα και αξονική τομογραφία άνω και κάτω κοιλίας με τη χορήγηση ενδοφλέβιου σκιαγραφικού (εάν η νεφρική λειτουργία είναι φυσιολογική)
- Συνήθως το κλειστό τραύμα του νεφρού αντιμετωπίζεται συντηρητικά με κλινοστατισμό και διόρθωση της απώλειας αίματος με ενυδάτωση ή μετάγγιση αίματος.
- Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις κατά τις οποίες ο ασθενής αποδιοργανώνεται μπορεί να χρειαστεί εμβολισμός του αιμορραγούντος αγγείου ή χειρουργική αντιμετώπιση της κάκωσης του νεφρού.
- Διατριταίνοντα τραύματα του νεφρού χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση.
- Η απότομη διακοπή (αδυναμία) αποβολής των ούρων (ούρησης) ενώ ο ασθενής έχει την επιθυμία ονομάζεται οξεία επίσχεση ούρων και μπορεί να οφείλεται:
- Στην ύπαρξη καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη και αύξησης του μεγέθους του
- Ουρολοίμωξη
- Λήψη φαρμάκων (ναρκωτικά, αδρενεργικά, αντιχολινεργικά)
- Ακινητοποίηση του ασθενούς (μετά από χειρουργείο)
- Δυσκοιλιότητα
- Στένωμα Ουρήθρας
- Νευρολογικές παθήσεις (πολλαπλή σκλήρυνση, κήλες μεσοσπονδύλιων δίσκων, νόσος του Parkinson)
- Σακχαρώδη διαβήτη
- Καρκίνο του προστάτη ή της ουροδόχου κύστης (σπάνια).
- Ο ασθενής στην οξεία επίσχεση ούρων εμφανίζει έντονο πόνο υπερηβικά και ιδιαίτερη αγωνία έως ότου αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του.
- Κατά την κλινική εξέταση ο ιατρός μπορεί να ψηλαφήσει ή να επικρούσει την γεμάτη ουροδόχο κύστη.
- Ο αδρός νευρολογικός έλεγχος μπορεί να καταδείξει νευρολογικά συμπτώματα και σημεία.
- Ο ιατρός λαμβάνει δείγμα αίματος και ούρων για τον αποκλεισμό ύπαρξης ουρολοίμωξης.
- Μπορεί να πραγματοποιηθεί υπερηχογράφημα των νεφρών και της ουροδόχου κύστης το οποίο θα καταδείξει την υπερβολική ποσότητα ούρων εντός της τελευταίας.
- Τοποθετείται καθετήρας ουροδόχου κύστης.
- Η κένωση της ουροδόχου κύστης γίνεται σταδιακά προς αποφυγή εμφάνισης αιματουρίας
- Ο ασθενής (ιδιαίτερα ο ηλικιωμένος) παρακολουθείται για μερικές ώρες και ελέγχεται για τυχόν ηλεκτρολυτικές διαταραχές.
- Όταν δεν περνά ο καθετήρας από την ουρήθρα στην ουροδόχο κύστη τα ούρα της παροχετεύονται με την τοποθέτηση υπερηβικού καθετήρα.
- Ο καθετήρας αφαιρείται σε λίγες ημέρες (3-7) και ο ιατρός προγραμματίζει την θεραπεία του γενεσιουργού αιτίου της επίσχεσης.
- Ως πριαπισμός καλείται η παρατεταμένη (>4 ώρες) στύση η οποία δεν συνοδεύεται από επιθυμία για ερωτική επαφή.
- Ο πριαπισμός αποτελεί επείγουσα κατάσταση στην οποία ο ασθενής πρέπει να μεταβεί στο νοσοκομείο το συντομότερο δυνατό γιατί οποιαδήποτε καθυστέρηση μπορεί να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμη ισχαιμία του πέους, νέκρωση και ίνωση του στυτικού ιστού και μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.
- Υπάρχουν δύο τύποι πριαπισμού:
- Ο πριαπισμός υψηλής (αιματικής) ροής (πιο σπάνιος) κατά τον οποίο η στύση προκαλείται από την εισροή μεγάλης ποσότητας αίματος εντός των σηραγγωδών σωμάτων του πέους. Οφείλεται κυρίως σε χρήση ενδοπεϊκών ενέσεων από τον άρρωστο για πρόκληση στύσης και σε τραυματισμούς του πέους.
- Ο πριαπισμός χαμηλής ροής (ίσχαιμος πριαπισμός) κατά τον οποίο η στύση διατηρείται λόγω ανάπτυξης ίνωσης (ουλής) εντός των σηραγγωδών σωμάτων του πέους.
- Πολύ συχνά (>50%) δεν ανευρίσκεται αιτία για την ανάπτυξη ίσχαιμου πριαπισμού.
- Στις υπόλοιπες περιπτώσεις οφείλεται σε δρεπανοκυτταρική αναιμία, στην ενδοπεϊκή χρήση ουσιών που οι άρρωστοι θεωρούν ότι θα βοηθήσουν την στυτική δυσλειτουργία τους (τραζαδόνη, ψυχοτρόπα και ψυχαγωγικές ουσίες όπως το αλκοόλ και η κοκαΐνη) ή σε καρκίνους (όπως η λευχαιμία ιδιαίτερα στα παιδιά).
- Η λήψη από του στόματος αγγειοδιασταλτικών φαρμάκων τα οποία βοηθούν τη στυτική δυσλειτουργία δεν προκαλεί πριαπισμό.
- Ο δυναμικός (υψηλής ροής) πριαπισμός δεν είναι επώδυνος, και συνήθως υπάρχει περισσότερος χρόνος διαθέσιμος πριν την θεραπεία του
- Ο ίσχαιμος πριαπισμός είναι επώδυνος και δεν διακόπτεται μετά τον οργασμό και την εκσπερμάτιση.
- Ο πόνος συνήθως αναπτύσσεται μετά τις πρώτες 6-8 ώρες από την έναρξη της ισχαιμίας.
- Η λήψη του κλινικού ιστορικού με επικέντρωση στη λήψη φαρμάκων (ιδιαίτερα ψυχαγωγικών), στη χρήση ενδοπεϊκών ενέσεων, και στην γνωστή ύπαρξη δρεπανοκυτταρικής αναιμίας.
- Η κλινική εξέταση θα καταδείξει ένα σκληρό πέος αλλά με χαλαρή βάλανο (κεφάλι του πέους) στις περιπτώσεις ίσχαιμου πριαπισμού.
- Θα αποσταλεί αίμα για ανάλυση και αποκλεισμό της δρεπανοκυτταρικής αναιμίας.
- Θα αποσταλούν ούρα για ανάλυση και τοξικολογικής εξέταση για τον αποκλεισμό λήψης παράνομων ουσιών.
- Θα αναρροφηθεί αίμα από το πέος του ασθενούς και θα μετρηθούν τα επίπεδα οξυγόνου σε αυτό για να διευκρινιστεί ο τύπος του πριαπισμού (υψηλής ή χαμηλής ροής)
- Θα πραγματοποιηθεί υπερηχογράφημα αιματικής ροής στο πέος (color duplex Doppler ultrasound) επίσης για να διευκρινιστεί ο τύπος του πριαπισμού (υψηλής ή χαμηλής ροής)
Θεραπεία: ποιος είναι ο κύριος στόχος;
- Ο ιατρός έχει σαν άμεσο στόχο να σας ανακουφίσει από τον πόνο αλλά κυρίως να σταματήσει την στύση και να προλάβει την καταστροφή του στυτικού ιστού.
- Η καταστροφή του στυτικού ιστού μπορεί να συμβεί άμεσα αλλά και αρκετούς μήνες μετά από το επεισόδιο.
- Ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι ανεξάρτητα από τη θεραπεία που θα εφαρμοστεί υπάρχει μια πιθανότητα (50%) να χάσει τη στύση του.
- Εάν ο πριαπισμός έχει διαρκέσει για πάνω από μια μέρα (ο ασθενής έχει καθυστερήσει να ζητήσει ιατρική βοήθεια) η μόνιμη στυτική δυσλειτουργία αφορά το 90% των περιπτώσεων.
- Ο ιατρός έχει επίσης σαν στόχο να ανακαλύψει και να διορθώσει τις υποκείμενες αιτίες του πριαπισμού.
Θεραπεία ίσχαιμου πριαπισμού: Τι περιλαμβάνει πριν και εκτός από το χειρουργείο;
- Η συντηρητική θεραπεία με την χρήση πάγου, την άσκηση ή τα κρύα ντουζ δεν έχει καμία θέση στη θεραπεία του πριαπισμού.
- Ο ιατρός, πριν την έναρξη της θεραπείας, αναισθητοποιεί τα νεύρα του πέους κάνοντας μια ένεση αναισθητικού στη βάση του πέους.
- Ο ιατρός χορηγεί, μέσω μιας βελόνας που τοποθετείται από το πλάι του πέους εντός του σηραγγώδους σώματος του, αγγειοδιασταλτικές ουσίες (φαινυλεφρίνη) που αποσυμφορίζουν την ισχαιμία και επιτρέπουν σε υγιές αίμα να επιστρέψει εντός του πέους.
- Αφήνουμε την ουσία να δράσει για 3-5 λεπτά.
- Κατόπιν μέσω της βελόνας αναρροφάται και απομακρύνεται το ίσχαιμο αίμα.
- Η διαδικασία επαναλαμβάνεται κάθε 3-5 λεπτά έως ότου σταματήσει η στύση.
- Ο ασθενής παρακολουθείται για αλλαγές στην αρτηριακή του πίεση και για την εμφάνιση παρενεργειών (πονοκέφαλος, υπέρταση, βραδυκαρδία, αίσθημα παλμών, εφίδρωση)
- Εάν ο ασθενής πάσχει από δρεπανοκυτταρική αναιμία θα πρέπει ο ιατρός αφού ανακουφίσει τον πόνο με τη χορήγηση αναλγητικών, να αυξήσει την παροχή οξυγόνου στο πέος με την επαρκή ενυδάτωση του ασθενούς και τη χορήγηση αίματος (μετάγγιση).
- Ο ιατρός παράλληλα με τις ανωτέρω θεραπείες θα προσπαθήσει να ανακαλύψει τις γενεσιουργές αιτίες του πριαπισμού και να τις θεραπεύσει.
- Εάν τα ανωτέρω μέτρα αποτύχουν θα χρειαστεί χειρουργική θεραπεία.
Θεραπεία ίσχαιμου πριαπισμού: Χειρουργείο.
- Το χειρουργείο αποβλέπει στο να προλάβει την ισχαιμία και την ανάπτυξη ίνωσης στα σηραγγώδη σώματα του πέους
- Ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι μετά το χειρουργείο μπορεί α έχει μερική ή πλήρη στυτική δυσλειτουργία.
- Κατά το χειρουργείο πραγματοποιείται μια καινούργια επικοινωνία της αιμοφόρου οδού με τα σηραγγώδη σώματα του πέους για να οξυγονωθούν αυτά.
- Μετά το χειρουργείο, το πέος μπορεί να παραμείνει διογκωμένο. Η διόγκωση αυτή μπορεί να οφείλεται στην υπεραιμία η οποία αναπτύσσεται μετά την ισχαιμία.
- Ο ιατρός μπορεί να λάβει δείγμα αίματος από το πέος για να είναι σίγουρος ότι η επαναιμάτωση του πέους έχει ξεκινήσει.
Θεραπεία πριαπισμού υψηλής ροής
- Ο πριαπισμός υψηλής ροής δεν συνοδεύεται από πόνο και ο ασθενής μπορεί να καθυστερήσει να λάβει ιατρική βοήθεια.
- Συνήθως οφείλεται σε τραυματισμό του περινέου (της περιοχής μεταξύ των όρχεων και του πρωκτού) ή του πέους.
- Προσεκτική παρακολούθηση δεν συνιστάται, παρόλο που ακόμη και για μήνες μετά την εγκατάσταση αυτού του τύπου του πριαπισμού μπορεί να μην οδηγήσει σε ίνωση και καταστροφή της στυτικής δυσλειτουργίας.
- Μπορεί να χρειαστεί εμβολισμός της αρτηρίας που τροφοδοτεί τον πριαπισμό
- Μπορεί να χρειαστεί χειρουργική απολίνωση της παθολογικής επικοινωνίας που τροφοδοτεί με αίμα το πέος.
- Ως κάταγμα του πέους αναφέρεται η κάκωση του/των σηραγγωδών σωμάτων του πέους με το σχίσιμο του ινώδους χιτώνα αυτών που δημιουργείται κατά την ερωτική επαφή.
- Το κάταγμα συνήθως συμβαίνει όταν η σύντροφος βρίσκεται «από επάνω» κατά την ερωτική επαφή ή ο ασθενής βρίσκεται «από πίσω» και αστοχεί κατά την διείσδυση.
- Κάταγμα του πέους μπορεί να συμβεί και κατά τον αυνανισμό.
- Συνήθως ο ασθενής ακούει κατά την επαφή ένα «κράκ», αισθάνεται στιγμιαίο οξύ πόνο στο πέος του και κατόπιν παρατηρεί αιμορραγία κάτω από το δέρμα του πέους που το διογκώνει και του αλλάζει το χρώμα του (γίνεται μπλαβιά σαν «μελιτζάνα»).
- Το κάταγμα του πέους συνοδεύεται στο 30% των περιπτώσεων από κάκωση της ουρήθρας, το οποίο ο ιατρός το υποψιάζεται όταν ο ασθενής αναφέρει την αποβολή έστω και μικρής ποσότητας αίματος από το έξω στόμιο αυτής.
- Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό του ασθενούς
- Η κλινική εξέταση του πέους μπορεί να αποκαλύψει ένα «βαθούλωμα» στο σώμα του που αντιστοιχεί στο σχίσιμο του ινώδη χιτώνα του πέους.
- Το υπερηχογράφημα του πέους μπορεί να επιβεβαιώσει τη διάγνωση
- Εάν υπάρχει υπόνοια κάκωσης της ουρήθρας πραγματοποιείται ανιούσα ουρηθρογραφία (χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας από το έξω στόμιο της) η οποία θα δείξει εξαγγείωση της ουσίας αυτής από τον αυλό της ουρήθρας.
- Ο ασθενής θα πρέπει να υποβληθεί το συντομότερο δυνατό σε χειρουργείο
- Θεωρείται ότι το άμεσο χειρουργείο προλαμβάνει την ανάπτυξη ίνωσης και στυτικής δυσλειτουργίας.
- Στο χειρουργείο ο ιατρός αφού αποκαλύψει τα σηραγγώδη στρώματα του πέους αναγνωρίζει το σχίσιμο και το συρράπτει.
- Εάν υπάρχει και κάκωση της ουρήθρας πραγματοποιείται και πλαστική αποκατάσταση της συνέχειας της στον ίδιο χρόνο.
- Ως φίμωση ορίζεται η αδυναμία αποκάλυψης της βαλάνου (κεφαλή του πέους) από την ακροποσθία (δέρμα του πέους).
- Τα νεογνά εμφανίζουν (έως και την ηλικία των τριών ετών) «φυσιολογική» φίμωση
- Στα περισσότερα παιδιά αυτών των ηλικιών (90%) ο ιατρός μπορεί σχετικά εύκολα να τραβήξει την ακροποσθία και να αποκαλύψει την βάλανο.
- Στην εφηβεία τα περισσότερα αγόρια δεν εμφανίζουν φίμωση.
- Η φίμωση εμφανίζεται συχνότερα σε άνδρες της μέσης ηλικίας.
- Συνήθως οι άνδρες μέσης και τρίτης ηλικίας προσέρχονται στα επείγοντα ιατρεία όταν δεν μπορούν να ουρήσουν γιατί το δέρμα έχει καλύψει πλήρων τη βάλανο και το στόμιο της ουρήθρας.
- Η λήψη του ιστορικού (τοπικό τραύμα, λοίμωξη, κακή τοπική υγιεινή, χημικός ερεθισμός, σακχαρώδης διαβήτης ) και η κλινική εξέταση του ασθενούς επιβεβαιώνουν τη διάγνωση.
- Όταν ο ασθενής δεν μπορεί να ουρήσει ο χειρουργός μπορεί να προβεί σε ραχιαία σχάση της ακροποσθίας, αποκάλυψη του στομίου της ουρήθρας και ίσως και καθετηριασμό της ουροδόχου κύστης.
- Η μόνιμή λύση της φίμωσης είναι το χειρουργείο που καλείται περιτομή.
- Αιμορραγία
- Πρήξιμο (οίδημα του πεόυς)
- Εκροή πύου
- Πυρετός
- Δυσκολία στην ούρηση
- Η κλινική εξέταση θέτει τη διάγνωση
- Ο ιατρός μπορεί να στείλει εξετάσεις αίματος και ούρων επί υποψία λοίμωξης
- Επί αιμορραγίας η εφαρμογή τοπικής πίεσης για λίγα λεπτά της ώρας αρκεί για να την σταματήσει.
- Εάν το παιδί δεν μπορεί να ουρήσει λόγω ανάπτυξης συμφύσεων μετά την περιτομή τότε ο χειρουργός πρέπει να λύσει αυτές τις συμφύσεις (υπό γενική αναισθησία).
- Εάν ο ιατρός υποψιάζεται συστηματική λοίμωξη (όπως επί πυρετού) ή εάν το παιδί είναι βρέφος κάτω του ενός μηνός τότε ο ασθενής εισάγεται στο νοσοκομείο για να λάβει ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή.
- Σε κάθε άλλη περίπτωση ο ασθενής μπορεί να λάβει αντιβιοτική αγωγή από το στόμα και να επιστρέψει στο σπίτι του.
- Ως παραφίμωση ορίζεται η αδυναμία επαναφοράς της ακροποσθίας έμπροσθεν της βαλάνου για να καλύψει αυτή
- Συνήθως δηλαδή η ακροποσθία έχει τραβηχτεί πίσω από την βάλανο και δεν επανέρχεται στην φυσιολογική της θέση.
- Η παραφίμωση μπορεί να οφείλεται σε φλεγμονή, τραύμα, αυνανισμό ή να είναι ιατρογενής (δηλαδή ο ιατρός κατά την κλινική εξέταση τραβά προς τα κάτω την ακροποσθία η οποία κατόπιν δεν επανέρχεται στη θέση της
- Ο ασθενής πονά και έρχεται στα επείγοντα του νοσοκομείου
- Η βάλανος και το δέρμα της ακροποσθίας πρήζονται (συνήθως μέσα σε λίγες ώρες)
- Σπάνια, επί παραμελημένων περιπτώσεων, αναπτύσσεται ισχαιμία, γάγγραινα ή νέκρωση στο πέος.
- Η διάγνωση της παραφίμωσης γίνεται μέσω της κλινικής εξέτασης
- Σπάνια έχει τοποθετηθεί κάποιο αντικείμενο στο πέος. Εάν υπάρχει τέτοια υπόνοια μπορεί να χρειαστεί να κάνει ο ασθενής και μια ακτινογραφία.
- Ο ιατρός αρχικά μπορεί να εφαρμόσει με τα δάκτυλα του στη βάλανο και την ακροποσθία και να ανατάξει την παραφίμωση. Σε δεύτερο χρόνο μπορεί να ακολουθήσει περιτομή.
- Εάν η πίεση δεν επιφέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα η παραφίμωση ανατάσσεται χειρουργικά με ραχιαία σχάση της ακροποσθίας ή επείγουσα περιτομή.
Κάκωση – τραύμα του πέους
- Οι κακώσεις του πέους είναι σπάνιες και συχνά σχετίζονται με δαγκώματα από ζώα ή σε εφήβους κατά τη διάρκεια της τουαλέτας ή από τα φερμουάρ των παντελονιών τους.
- Μία ευτυχώς όχι συχνή κάκωση του πέους είναι και ο ακρωτηριασμός του.
- Οι κακώσεις του πέους μπορεί να προκαλούν πόνο ή αιμορραγία. Επίσης μπορεί εάν μολυνθούν να συνοδεύονται από τα σημεία και τα συμπτώματα της λοίμωξης.
- Η διάγνωση μπαίνει από την επισκόπηση του ασθενούς και την κλινική εξέταση του.
- Το τραύμα πρέπει να καθαριστεί.
- Συνήθως καθαρίζετε με αποστειρωμένο φυσιολογικό ορό και συγκλείεται σε πρώτο χρόνο
- Πολλοί από τους άρρωστους μπορεί να χρειαστεί να λάβουν φαρμακευτική θεραπεία για να προστατευτούν από τη λύσσα εάν το τραύμα έχει προκληθεί από δάγκωμα ζώου.
- Σε αυτή την περίπτωση πολλές φορές δεν επιτρέπεται η σε πρώτο σκοπό σύγκληση του τραύματος.
- Εάν η κάκωση του πέους οφείλεται σε εμπλοκή του στο φερμουάρ του παντελονιού τόσο ο έφηβος όσο και οι γονείς του δεν πρέπει να μετακινήσουν το φερμουάρ προς τα πάνω ή προς τα κάτω γιατί η μετακίνηση αυτή μπορεί να απόσχισει και ιστό από το πέος.
- Όταν επισυμβεί ακρωτηριασμός του πέους τότε το ακρωτηριασθέν τμήμα του πέους συλλέγεται σε αποστειρωμένη σακούλα και τοποθετείται εντός πάγου.
- Ο ιατρός μπορεί να προχωρήσει σε χειρουργική αποκατάσταση του ακρωτηριασμού ακόμη και 18 με 24 h μετά τον τραυματισμό.
- Δυστυχώς τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα ο ασθενής θα πρέπει να μεταφερθεί σε ειδικό κέντρο πλαστικής χειρουργικής για να αντιμετωπιστεί ο ακρωτηριασμός του πέους.
- Η συστροφή του όρχη αποτελεί πραγματικά επείγον πρόβλημα για τον άρρωστο.
- Επί υποψίας συστροφής του όρχη ο ασθενής θα πρέπει να φτάσει στο νοσοκομείο το συντομότερο δυνατό.
- Στο 90% των περιπτώσεων ο όρχης μπορεί να σωθεί εάν το χειρουργείο πραγματοποιηθεί εντός 6 h από την από το ξεκίνημα του πόνου.
- Η συστροφή του όρχη απαντάται συχνότερα κατά την εφηβεία και την νεογνική ηλικία.
- Ξαφνικός πόνος στους όρχεις
- Κάθε πόνος στον όρχη ή στο όσχεο θεωρείται δυνητικά συστροφή του όρχη μέχρι να αποδειχτεί ότι δεν είναι.
- Ναυτία
- Εμετός
- Επί αμφιβολίας της διάγνωσης η χειρουργική διερεύνηση του οσχέου επιβάλλεται.
Εάν ο ασθενής έχει υποστεί συστροφή του όρχη στο παρελθόν τότε ο ίδιος θέτει την διάγνωση.
- Η διάγνωση τίθεται με την χρήση του έγχρωμου υπερηχογραφήματος ροής.
- Επί συστροφής του όρχη η αιμάτωση του είτε απουσιάζει είτε έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό.
- Εάν ο γιατρός υποψιάζεται ότι υπάρχει λοίμωξη μπορεί να αποστείλει εξετάσεις αίματος και ούρων για τον αποκλεισμό ή την επιβεβαίωση της.
- Ο πόνος στον όρχη μπορεί να οφείλεται και σε συστροφή της απόφυσης του όρχη.
- Η απόφυση του όρχη αποτελεί συγγενές κατάλοιπο και μπορεί να δώσει τα ίδια συμπτώματα με την συστροφή του όρχη συνήθως συμβαίνει σε παιδιά ηλικίας οκτώ με 11 χρόνων, δεν χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση και ο πόνος υποχωρεί συνήθως σε μία ή δύο εβδομάδες.
- Η θεραπεία της συστροφής του όρχη είναι χειρουργική.
- Κατά το χειρουργείο ο ουρολόγος αποκαθιστά την συστροφή και αποφασίζει εάν ο όρχης είναι βιώσιμός ή όχι
- Στην τελευταία περίπτωση ο όρχης αφαιρείται. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να είναι ενήμερος ο ασθενής και οι γονείς του πριν από το χειρουργείο.
- Ο ουρολόγος στα επείγοντα ιατρεία μπορεί να προσπαθήσει να ξεστρίψει τον όρχη.
- Συνήθως ακόμα και αν πιστεύετε ότι ο όρχης έχει επανέλθει στο φυσιολογικό του η χειρουργική διερεύνηση του οσχέου επιβάλλεται για την οριστική διάγνωση και θεραπεία.
Οξεία επιδιδυμίτιδα και ορχίτιδα
- Ως οξεία επιδιδυμίτιδα χαρακτηρίζεται η ξαφνική φλεγμονή ή η λοίμωξη της επιδιδυμίδας
- Ως οξεία ορχίτιδα χαρακτηρίζεται η φλεγμονή και το πρήξιμο του ενός ή και των δύο όρχεων.
- Η οξεία επιδιδυμίτιδα και η οξεία ορχίτιδα συμβαίνει συνήθως σε άρρωστους ηλικίας 19 έως 35 ετών
- Τα αίτια της οξείας επιδιδυμίτιδας δεν είναι πάντα γνωστά
- Συνήθως εμφανίζεται σε σεξουαλικά ενεργούς άντρες ή μπορεί να οφείλεται σε μία συνυπάρχουσα λοίμωξη του ουροποιητικού ιδιαίτερα όταν εμφανίζεται σε νεαρά αγόρια ή ηλικιωμένους άντρες
- Στα αίτια της οξείας ορχίτιδας περιλαμβάνονται: οι λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης ή των νεφρών, οι συγγενείς ανωμαλίες του ουροποιητικού συστήματος στα νεογνά και τα νεαρά αγόρια, οι σεξουαλικώς μεταδιδόμενες παθήσεις στον άντρα, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη σε μεγαλύτερους άντρες η οποία οδηγεί σε δυσκολία κένωσης της ουροδόχου κύστης, οι ουρολοιμώξεις και η προστατίτιδα.
- Ξαφνικός πόνος στον όρχη ή στο όσχεο.
- Πρήξιμο του όρχη, της επιδιδυμίδας ή και των δύο.
- Πυρετός.
- Ναυτία.
- Εμετός.
- Κοιλιακός ή πυελικός πόνος.
- Συμπτώματα από το κατώτερο ουροποιητικό (δύσκολη ή επώδυνη ούρηση και επιτακτικότητα).
- Η διάγνωση βασίζεται στην λήψη του κλινικού ιστορικού και στην κλινική εικόνα του ασθενούς.
- Ο ιατρός μπορεί να στείλει εξετάσεις ούρων και καλλιέργειες ουρηθρικού εκκρίματος.
- Η πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος του οσχέου βοηθά στην διαφορική διάγνωση της φλεγμονής από την συστροφή του όρχη.
- Η θεραπεία της οποίας ορχίτιδας και της οξείας επιδιδυμίτιδας αφορά την χορήγηση αντιβιοτικών και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων τα οποία θα βελτιώσουν την κλινική εικόνα του ασθενούς σε περίπου μία εβδομάδα.
- Το οίδημα και το πρήξιμο του οσχέου θα υποχωρήσουν σε λίγες ημέρες έως εβδομάδες.
- Στον άρρωστο συστήνεται κλινοστατισμός καθώς και η τοποθέτηση κάτω από τον όρχη υποστήριξης ούτως ώστε να διατηρείται ο όρχης σε υψηλή θέση.
- Οι περισσότεροι ασθενείς λαμβάνουν την αγωγή σε εξωτερική βάση δηλαδή στο σπίτι τους.
- Σπάνια χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση.
- Εάν λοίμωξη γίνει συστηματική δηλαδή το μικρόβιο μπει στην αιματική κυκλοφορία τότε ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτεί και να λάβει ενδοφλέβια αντιβιοτική.
- Εάν λοίμωξη οφείλεται στην σεξουαλική επαφή και δραστηριότητα του αρρώστου τότε αγωγή θα πρέπει να λάβει και ο ερωτικός σύντροφος.
Κλειστό τραύμα του οσχέου
- Το τυφλό ή κλειστό τραύμα του οσχέου μπορεί να προκαλέσει οίδημα η πρήξιμο στο όσχεο με ή χωρίς διάσπαση του ινώδους χιτώνα του σύστοιχου όρχη.
- Κλειστό τραύμα του οσχέου μπορεί να συμβεί κατά τις αθλητικές δραστηριότητες, σε πτώσεις, μείζονα τραύματα ή κακώσεις ιππαστί (τύπου σέλας).
- Η ψηλάφηση μίας επώδυνης ή ευαίσθητης μάζας στο όσχεο η οποία συνήθως οφείλεται στην συλλογή αίματος εντός αυτού.
- Η διάγνωση τίθεται από τη λήψη του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς και από την κλινική του εξέταση.
- Υπερηχογράφημα του οσχέου θα καταδείξει την βλάβη και ταυτόχρονα την αιμάτωση και την ανατομική συνέχεια του όρχη.
- Η αξονική τομογραφία μπορεί να καταδείξει εκτός από την παθολογία του οσχέου και συνοδές βλάβες κυρίως όταν υπάρχει και πυελικό τραύμα.
- Στις περισσότερες των περιπτώσεων θα χρειαστεί χειρουργική διερεύνηση του οσχέου.
- Η χειρουργική αντιμετώπιση επιβάλλεται όταν έχουν καταστραφεί τα περιβλήματα του όρχη ή όταν υπάρχει μεγάλη συλλογή αίματος στο όσχεο (αιματοκήλη).
- Η οποιαδήποτε καθυστέρηση στην χειρουργική παρέμβαση αυξάνει τις πιθανότητες απώλειας του όρχη.
- Τα διατριταίνοντα τραύματα του οσχέου αντιμετωπίζονται χειρουργικά.
Γάγγραινα Φουρνιέ (Fournier)
- Η νεκρωτική περιτονιίτιδα ή γάγγραινα του Φουρνιέ αποτελεί μία λοίμωξη που εμφανίζεται κυρίως στο περίνεο δηλαδή την περιοχή μεταξύ του οσχέου και του πρωκτού.
- Η γάγγραινα του Φουρνιέ αφορά λοίμωξη η οποία μπορεί να επηρεάσει τη ζωή του ασθενούς.
- Η γάγγραινα του Φουρνιέ αφορά την νέκρωση του δέρματος και τον υποδόριο ιστό της περιοχής του περινέου.
- Οφείλεται στη λοίμωξη της περιοχής, συνήθως από περισσότερα από ένα μικρόβια, συνήθως εμφανίζεται σε ασθενείς με επηρεασμένο το αμυντικό τους σύστημα (π.χ. ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη) ή είναι απότοκο λοίμωξης από γειτονική περιοχή ή όργανο (όπως το ορθό).
- Ναυτία.
- Εμετός.
- Ανατριχίλες.
- Πυρετός.
- Σύγχυση.
- Πόνος στο όσχεο.
- Το όσχεο ή το τμήμα του περινέου που πάσχει αρχικά μπορεί να φαίνεται οιδηματώδες, εξέρυθρο και να αφήνει εντύπωμα στην πίεση κατά την κλινική εξέταση.
- Πολύ γρήγορα μπορεί η φλεγμονή να επεκταθεί και να αναπτυχθεί νέκρωση η οποία στην αρχή αναγνωρίζεται ως μία μαύρη κηλίδα στην περιοχή.
- Η νέκρωση μπορεί να επεκταθεί μέσα σε λίγες ώρες.
- Η συνεχής και επαναλαμβανόμενη κλινική εξέταση του ασθενούς είναι επιβεβλημένη λόγω της ταχείας επέκτασης της νόσου.
- Η διάγνωση τίθεται από την κλινική εικόνα και την κλινική εξέταση του ασθενούς.
- Ο ιατρός θα στείλει γενικευμένο εργαστηριακό έλεγχο που περιλαμβάνει εξετάσεις αίματος, καλλιέργειες αίματος, εξετάσεις και καλλιέργεια ούρων καθώς και ακτινολογικό έλεγχο.
- Η αξονική τομογραφία βοηθά στον καθορισμό της επέκτασης της νόσου καθώς και στην ανακάλυψη των διαφόρων αιτιών της λοίμωξης όπως για παράδειγμα την λοίμωξη του ορθού.
- Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται πρώιμη διάγνωση του προβλήματος.
- Πολύ συχνά οι ασθενείς αργούν να απευθυνθούν σε ιατρό ή ο γιατρός που θα δει αρχικά τον ασθενή δεν συνειδητοποιεί την βαρύτητα της νόσου.
- Πρέπει να ξεκινά άμεσα η χορήγηση αντιβιοτικών ευρέως φάσματος.
- Ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει υποστηρικτική αγωγή για την βελτίωση των ζωτικών του σημείων.
- Θα πρέπει να γίνεται κάθε προσπάθεια διόρθωσης των παραγόντων κινδύνου όπως για παράδειγμα ενός αρρύθμιστου σακχαρώδους διαβήτη.
- Ο πρώιμος και ευρύς χειρουργικός καθαρισμός αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της θεραπείας του ασθενούς.
- Παρόλο που ο χειρουργικός καθαρισμός μπορεί να οδηγήσει σε ευρύ ιστικό έλλειμμα, αποτελεί ρόλο του πλαστικού χειρουργού να το αποκαταστήσει σε δεύτερο χρόνο όταν η λοίμωξη θα έχει ιαθεί και η κλινική κατάσταση του ασθενούς θα έχει βελτιωθεί.
- Κάθε καθυστέρηση στην χειρουργική αντιμετώπιση του ασθενούς βάζει σε κίνδυνο τη ζωή του.
- Η οξεία προστατίτιδα, αν και αποτελεί σπάνια πάθηση του προστάτη σε σύγκριση με τη συχνότητα εμφάνισης χρόνιας προστατίτιδας, αποτελεί μερικές φορές μία από τις αιτίες εισαγωγής στο νοσοκομείο νεαρών κυρίως ανδρών.
- Ως οξεία προστατίτιδα ορίζεται η ανάπτυξη λοίμωξης εντός του προστάτη η οποία εκδηλώνεται με υψηλό πυρετό και έντονα δυσουρικά κλινικά συμπτώματα.
- Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μίας οξείας προστατίτιδας περιλαμβάνουν την ύπαρξη καθετήρα ουροδόχου κύστης, την απόφραξη στην έξοδο των ούρων (π.χ. καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, στενώματα της ουρήθρας) ή την πρόσφατη ουρολοίμωξη.
- Πυρετός.
- Ανατριχίλες.
- Πόνος και κάψιμο κατά την ούρηση.
- Αδυναμία του αρρώστου να κένωση πλήρως την ουροδόχο κύστη.
- Πόνος στη μέση, την κοιλιά ή την περιοχή του περινέου.
- Λήψη καλού κλινικού ιστορικού
- Εξέταση και καλλιέργεια ούρων.
- Γενικές εξετάσεις αίματος.
- Κλινική εξέταση.
- Η δακτυλική εξέταση του προστάτη συνήθως αποφεύγετε κατά την οξεία προστατίτιδα αν και θέτει εύκολα την διάγνωση καθώς ψηλαφάται ένας επώδυνος και οιδηματώδης αδένας.
- Η βασική θεραπεία της οξείας προστατίτιδας είναι η χορήγηση αντιβίωσης για τουλάχιστον 14 ημέρες.
- Εάν η λοίμωξη έχει περάσει στο αίμα του αρρώστου έχει δηλαδή κάνει μικροβιαιμία η σηψαιμία θα πρέπει να νοσηλευτεί με εισαγωγή στο νοσοκομείο.
- Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ο ασθενής ότι πρέπει να ολοκληρώσει την αντιβιοτική θεραπεία και να μην σταματήσει μόλις αισθανθεί καλύτερα η περάσουν τα συμπτώματα του. Εάν ο ασθενής διακόψει πρόωρα τη θεραπεία του τότε υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να αναπτυχθεί χρονία προστατίτιδα και τα συμπτώματα του να υποτροπιάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα.
- Παράλληλα ο ασθενής μπορεί να λάβει αντιφλεγμονώδη αγωγή για να ανακουφιστεί από τα συμπτώματα του όπως ο πόνος καθώς και αγωγή με φάρμακα που βελτιώνουν την ούρηση.
- Σε μερικές περιπτώσεις που άρρωστος δεν μπορεί να ουρήσει ίσως χρειαστεί να τοποθετηθεί και καθετήρας ουροδόχου κύστης.