Υπερδραστήρια κύστη

Τι είναι το σύνδρομο της υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης;

Το σύνδρομο της υπερδραστήριας κύστης αφορά ένα σύνολο συμπτωμάτων που περιλαμβάνουν την επιτακτικότητα (συχνά και την συχνουρία, την νυκτουρία και την επιτακτικού τύπου ακράτεια).
Επιτακτικότητα ορίζεται η ξαφνική και χωρίς να μπορεί να την διακόψει κανείς επιθυμία για ούρηση που τον στέλνει στην τουαλέτα γρήγορα.
Μερικές φορές η επιτακτικότητα είναι τόσο έντονη που ο ασθενής (περισσότερο οι γυναίκες από ότι οι άντρες) δεν προλαβαίνει να πάει εγκαίρως στην τουαλέτα και μπορεί να έχουν ακράτεια ούρων.
Η ακράτεια αυτή ούρων ονομάζεται επιτακτικού τύπου ακράτεια.

Προβλήματα από το κατώτερο ουροποιητικό που σχετίζονται με την υπερδραστήρια κύστη.

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη.
Η αδυναμία του πυελικού εδάφους ή η πρόπτωση του πυελικού εδάφους στις γυναίκες.
Η επιτακτικού τύπου ακράτεια ούρων.
Η ατροφική κολπίτιδα στις γυναίκες.
Νευρολογικά νοσήματα που επηρεάζουν την λειτουργία της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας (π.χ. κάκωση της σπονδυλικής στήλης, πολλαπλή σκλήρυνση, νόσος του Πάρκινσον).
Η ύπαρξη ουρολοίμωξης (κυστίτιδας).
Η ύπαρξη κακοήθειας που προσβάλλει το κατώτερο ουροποιητικό.
Η ύπαρξη σακχαρώδους διαβήτη που προσβάλλει το κατώτερο ουροποιητικό.

Τι προκαλεί την υπερδραστήρια κύστη;

Η αιτία της υπερδραστήριας κύστης δεν είναι γνωστή.
Σε αυτή την πάθηση η ουροδόχος κύστη προσπαθεί να διώξει τα ούλα σε ενδοκυστικούς όγκους ούρων χαμηλότερους από τους φυσιολογικούς, δηλαδή όταν η ουροδόχος κύστη δεν είναι γεμάτη και σε στιγμές που ο ασθενής θα ήθελε να κρατήσει τα ούρα του.
Η επιτακτική αυτή η αίσθηση που δημιουργεί η ουροδόχος κύστη στέλνει τον άρρωστο συχνά στην τουαλέτα κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλά τον ξύπνα και κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Πως μπαίνει η διάγνωση της υπερδραστήριας κύστης;

Η λήψη ενός προσεκτικού κλινικού ιστορικού είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της διάγνωσης της υπερδραστήριας κύστης.
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει από τον άρρωστο να συμπληρώσει ένα ειδικό ερωτηματολόγιο (ΟΑΒ-V8) (ζητήστε το από τον ιατρό)με βάση το οποίο μπορεί να κατατάξει τον άρρωστο στο σύνδρομο της υπερδραστήρια κύστης.
Παράλληλα ο γιατρός σας θα πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό για την καταγραφή των συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα.
Τα συμπτώματα αυτά κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες:
Τα συμπτώματα της αποθήκευσης των ούρων όπως η συχνοουρία, η νυκτουρία, η επιτακτικότητα και οι διάφορες μορφές ακράτειας ούρων
Τα συμπτώματα κένωσης της ούρησης όπως η ελαττωμένη ροή ούρων, ο διαχωρισμός της ροής των ούρων, η διακοπτόμενη ούρηση, η καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης, η ανάγκη σφιξίματος για να ξεκινήσει η ούρηση και η σταγονοειδής τελική ούρηση.
Ο ιατρός επίσης θα λάβει πλήρες ιστορικό από τον άρρωστο για τυχόν φαρμακευτική θεραπεία, αλλεργίες, προηγούμενες εγκυμοσύνες και χειρουργεία, χρήση αλκοόλ και καφεΐνης ή καπνίσματος.
Επίσης ο γιατρός θα ρωτήσει επισταμένα για τυχόν προβλήματα στην κένωση και στην σεξουαλική δραστηριότητα του αρρώστου.
Ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να συμπληρώσει ένα ημερολόγιο ούρησης για τρεις ημέρες.
Το ημερολόγιο ούρησης αποτελεί ένα εξαιρετικό εργαλείο για την μελέτη των συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό και κατ’ επέκταση του συνδρόμου της υπερδραστήριας κύστης.
Ο γιατρός μπορεί να ζητήσει εξετάσεις αίματος και ούρων, την πραγματοποίηση υπερηχογραφήματος του ουροποιητικού, κυστεοσκόπηση και ουροδυναμικό έλεγχο.
Ουροδυναμικός έλεγχος αφορά την τοποθέτηση μικρών καθετήρων εντός του ουροποιητικού συστήματος και του ορθού. Η ουροδόχος κύστη γεμίζεται με υγρό από τους καθετήρες αυτούς και μετράτε τόσο η πίεση μέσα στην ουροδόχο κύστη όσο και η πίεση στο όμορφο. Οι μετρήσεις πραγματοποιούνται κατά το γέμισμα αλλά και κατά το άδειασμα της ουροδόχου κύστης. Ο γιατρός θα πρέπει να εξηγήσει στον άρρωστο με λεπτομέρεια την φύση και την ανάγκη πραγματοποίησης ουροδυναμικού ελέγχου.

Θεραπεία της υπερδραστήριας κύστης

Συντηρητική θεραπεία.
Φαρμακευτική θεραπεία.
Χειρουργική θεραπεία.

Θεραπεία της υπερδραστήριας κύστης: Συντηρητική θεραπεία

Αναμόρφωση και εκπαίδευση του πυελικού εδάφους. Ο σκοπός της αναμόρφωση και εκπαίδευσης του πυελικού εδάφους είναι να αυξηθεί η μυϊκή ισχύς και ο έλεγχος των μυών του πυελικού εδάφους. Στην προσπάθεια αυτή εκπαιδεύεται ο άρρωστος είτε από τον γιατρό είτε από έναν φυσιοθεραπευτή ή εξειδικευμένη νοσηλεύτρια ή νοσηλευτή. Οι ασκήσεις τύπου Kegel είναι η συχνότερη μορφή ενίσχυσης των μυών του πυελικού εδάφους.
Εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης - προγραμματισμένη ούρηση. Η εκπαίδευση της ουροδόχου κύστης είναι εξαιρετικά σημαντική στην αντιμετώπιση της ακράτειας από επιτακτικότητα. Η εκπαίδευση της κύστης ξεκινά με το να ζητήσουμε από τον άρρωστο να ουρεί σε τακτά και προγραμματισμένα χρονικά διαστήματα και πριν αισθανθεί την επιτακτικότητα προς ούρηση ή παρατηρήσει ακράτεια από επιτακτικότητα. Τα χρονικά μεσοδιαστήματά της ούρησης αυξάνονται σταδιακά. Για παράδειγμα ο ασθενής καθοδηγείται να ουρεί κάθε 1 h κατά την πρώτη εβδομάδα, κάθε 1 h και 10 λεπτά κατά την δεύτερη εβδομάδα, κάθε 1 h και 20 λεπτά για την τρίτη εβδομάδα και κατόπιν να αυξάνει τα μεσοδιαστήματά ανά 10 λεπτά για κάθε εβδομάδα μέχρι να προσεγγίσει ένα μεσοδιάστημα που να είναι αποδεκτό. Η εκπαίδευση της κύστης πρέπει να συνοδεύεται με τεχνικές αναστολής της επιτακτικότητας που μερικές φορές περιλαμβάνουν το σφίξιμο των μυών του πυελικού εδάφους έτσι ώστε να μειωθεί η επιτακτικότητα και η ανάγκη ή το αίσθημα προς ούρηση.
Ο ασθενής θα πρέπει να μειώσει την ποσότητα καφεΐνης που καταναλώνει για να βελτιώσει τον έλεγχο της ούρησης.
Ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει επαρκή ποσότητα υγρών. Συνήθως ενάμιση έως 2 λίτρα την ημέρα είναι αρκετή ποσότητα. Παράλληλα ο τύπος των υγρών είναι σημαντικός. Ο ασθενής θα πρέπει να αποφεύγει αναψυκτικά, όξινους χυμούς και αλκοόλ γιατί τα υγρά αυτά ερεθίζουν την ουροδόχο κύστη.
Ο ασθενής θα πρέπει να ακολουθεί μία ισορροπημένη δίαιτα πλούσια σε έλλειψη φρούτων και λαχανικών.
Ο ασθενής θα πρέπει να χάσει το επιπλέον βάρος καθώς η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει σε επιτακτικού τύπου ούρηση και σε ακράτεια από επιτακτικότητα.
Ο ασθενής επιβάλλεται επίσης να εξασκείται καθώς φαίνεται ότι η άσκηση ελαττώνει την ακράτεια των ούρων σε γυναίκες μέσης και μεγάλης ηλικίας.

Θεραπεία υπερδραστήριας κύστης: φαρμακευτική θεραπεία

Η θεραπεία εκλογής για την υπερδραστήρια κύστη περιλαμβάνει την χορήγηση αντιχολινεργικών φαρμάκων.
Τα φάρμακα αυτά χαλαρώνουν τον μυ της ουροδόχου κύστης και βελτιώνουν την επιτακτικότητα και την ακράτεια.
Μερικοί ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν μεγάλη βελτίωση ενώ άλλοι δεν ωφελούνται από την χρήση των φαρμάκων αυτών.
Τα φάρμακα αυτά μπορεί να χρειαστεί να ληφθούν για περίπου δύο εβδομάδες ή και λίγο περισσότερο προτού ο ασθενής να αισθανθεί βελτίωση.
Μπορεί να χρειαστεί επίσης να λαμβάνονται τρεις με τέσσερις φορές την ημέρα αν και υπάρχουν σκευάσματα μακράς δράσης που λαμβάνονται μία φορά την ημέρα.
Οι κυρίες παρενέργειες των φαρμάκων αυτόν περιλαμβάνουν την ξηροστομία και τη δυσκοιλιότητα.
Υπάρχουν πολλοί τύποι αυτών των φαρμάκων και ο ασθενής ιδιοσυγκρασιακά μπορεί να ανταποκρίνεται σε άλλοτε άλλο βαθμό με τη χρήση των διαφόρων αυτών φαρμάκων.
Ο γιατρός μπορεί να χρειαστεί να αλλάξει την αγωγή του ασθενούς από το ένα φάρμακο στο άλλο μέχρι να βρεθεί σε πιο φάρμακο ανταποκρίνεται καλύτερα ο ασθενής.
Τα φάρμακα αυτά θα πρέπει να λαμβάνονται για άλλοτε άλλο χρονικό διάστημα το οποίο δεν είναι ακριβώς ξεκαθαρισμένο.
Η μακροχρόνια χρήση τους μπορεί να είναι επιβλαβής για τα ηλικιωμένα άτομα ή να μη γίνεται καλά ανεχτό ακόμα κι από νεότερα άτομα τα οποία μαθαίνουν να ελέγχουν τα συμπτώματα της υπερδραστήριας κύστης μέσω της συντηρητικής θεραπείας με ή χωρίς την ταυτόχρονη χορήγηση φαρμάκων.

Θεραπεία υπερδραστήριας κύστης: ποια φάρμακα υπάρχουν;

Οξυβουτινίνη (2,5-5-10mg): 5mg 2-3φορές την ημέρα έως (μέγιστη 4)
Οξυβουτινίνη διαδερμικά (3,9mg): 3,9 mg την ημέρα (δύο φορές την εβδομάδα)
Οξυβουτινίνη διαδερμικά (10% διάλυμα, 100mg): μια φορά την ημέρα
Οξυβουτινίνη ER (5-10mg): προοδευτικά αύξηση της δόσης από 5 έως 300 mg μια φορά την ημέρα.
Τολτεροδίνη IR (1-2mg): 1 ή 2 mg δύο φορές την ημέρα
Τολτεροδίνη ER (2-4 mg): 2 ή 4 mg μια φορά την ημέρα
Σολιφενακίνη (5-10 mg): Προοδευτική αύξηση της δόσης από 5 έως 10 mg μια φορά την ημέρα
Νταριφενακίνη (7,5-15 mg): Προοδευτική αύξηση της δόσης από 7,5 έως 15 mg μια φορά την ημέρα
Τρόψιουμ (20 mg): 20 mg δύο φορές την ημέρα
Φεσοτεροδίνη (4-8 mg): Προοδευτική αύξηση της δόσης από 4 έως 8 mg μια φορά την ημέρα
Μιραβεγρόνη (25-50mg): Προοδευτική αύξηση της δόσης από 25 έως 50 mg μια φορά την ημέρα (αγωνιστής των β₃-αδρενεργικών υποδοχέων)

Θεραπεία υπερδραστήριας κύστης: χειρουργική θεραπεία

Χορήγηση ενδοκυστικά της αλλαντικής τοξίνης τύπου Α (Botox). Η τοξίνη ενίεται στον υποβλεννογόνιο χιτώνα της ουροδόχου κύστης και φαίνεται ότι βοηθά ορισμένους ασθενείς με υπερδραστήρια κύστη στους οποίους η χορήγηση των φαρμάκων δεν είχε επιτυχία. H ενδοκυστική χορήγηση botox δεν αποτελεί εγκεκριμένη θεραπεία σε πολλές χώρες της Ευρώπης.
Διαδερμική διέγερση του περονιαίου νεύρου (PTNS ή UrgentPCÆ). Με την τεχνική αυτή και με την χρήση ειδικής βελόνας διεγείρεται ηλεκτρικά το περονιαίο νεύρο το οποίο βρίσκεται στην περιοχή του αστραγάλου. Η διέγερση αυτή αναπτύσσει ένα σήμα το οποίο μεταφέρεται διαμέσου της σπονδυλικής στήλης στην ουροδόχο κύστη. Η θεραπεία εφαρμόζεται εβδομαδιαία για 12 εβδομάδες και μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα από την ουροδόχο κύστη. Δεν είναι ευρέως διαδεδομένη και δεν καλύπτεται από τα συστήματα υγείας σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες.
Νευροδιαμόρφωση των ιερών νεύρων (SNM ή InterstimÆ). Η ηλεκτρική διέγερση των πυελικών νεύρων διαμέσου του ιερού οστού επηρεάζει τους μύες του πυελικού εδάφους και διαμέσου πολύπλοκων νευρικών συνάψεων μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα της υπερδραστήριας κύστης. Η διαδικασία περιλαμβάνει δύο στάδια ένα αρχικό κατά το οποίο με την τοποθέτηση ενός ηλεκτρικού καλωδίου στο ιερό οστό και δια μίας εξωτερικής ηλεκτρικής συσκευής ο ασθενής προκαλεί τον ερεθισμό των νεύρων. Κατά το δεύτερο στάδιο, και εάν το πρώτο στάδιο καταδείξει ότι η παρέμβαση είναι αποτελεσματική, ο ασθενής υποβάλλεται σε χειρουργείο και τοποθέτηση μόνιμης ηλεκτρικής συσκευής. Η Νευροδιαμόρφωση των ιερών νεύρων πραγματοποιείται σε ειδικά κέντρα.

ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ...